در اسلام بسیار توصیه شده که به یاد اموات باشیم و همواره برای شادی روح آنها خیرات بدهیم. اموات با توجه به اعمال و کردار خود در شرایط متفاوتی از آسایش یا رنج قرار دارند و چون نمیتوانند برای کسب ثواب و انجام کار خیر اقدام کنند، چشمشان به خیرات و نذوراتی است که بازماندگانشان برایشان انجام میدهند.
بیشتر بخوانید: بهترین خیرات برای پدر و مادر
اما سوالی که ممکن است برای اکثر افراد مطرح شود این است که بهترین خیرات برای اموات چیست؟ یا به زبان عامه، خیرات چی بدم؟ پاسخ این سوال را میتوانیم در قرآن، احادیث و روایات زیادی از پیامبر و امامان معصوم علیهم السلام بیابیم. ما در این مقاله سعی کردهایم با پاسخ به این سوال بر اساس منابع معتبر، به دغدغه شما عزیزان برای چگونگی انجام خیرات اموات پایان دهیم.
فهرست مطالب
Toggleبهترین خیرات برای اموات
همانطور که ذکر شد در آیات و روایات زیادی توجه به انجام کار نیک و خیرات کردن به نیت شادی روح اموات توصیه شده و بر یاد کردن از درگذشتگان تاکید زیادی شده است.
پیامبر اکرم (ص) در حدیثی میفرمایند: براى مردگان خود هدیه بفرستید! پرسیدند: هدیه براى آنان چیست؟ فرمودند: صدقه و دعا. با توجه به این مستندات، بهترین هدیه و خیرات برای اموات، خیرات معنوی است. (پرداخت صدقه آنلاین) در ادامه به برخی از بهترین خیرات برای درگذشتگان فوت شده را ذکر میکنیم.
1- خواندن نماز
خواندن نماز و هدیه کردن ثواب آن به روح اموات یکی بهترین خیرات برای آنها محسوب میشود. در کتاب “لئالی الاخبار” آمده است که: بهتر است آنچه می خواهد به ميّت هديه کند به خصوص اگر نماز باشد آنرا به يکی از معصومين عليهم السلام بلکه به جميع آنها هديه نموده و بعد ثوابِ آن را برای ميّت قرار دهد.
2- خواندن قرآن
خواندن قرآن و دعا نیز از خیرات بسیار مهم و ارزشمند برای اموات است که شما میتوانید در هر زمانی آن را انجام دهید و از خداوند برای رفتگان آمرزش بطلبید. خواندن قرآن در روزهای پنجشنبه برای اموات بسیار ثواب داشته مخصوصا اگر سورههای یس و الرحمن به نیت آنها قرائت شود.
امام رضا (ع) میفرمایند: کسی که بر سر قبر برادر مومنش حاضر شود و دستش را بر قبر بگذارد و هفت مرتبه سوره قدر را قرائت کند در روز قیامت، روز ترس و وحشت بزرگ در آرامش خواهد بود.
3- کمک به نیازمندان
انفاق و کمک به نیازمندان به نیت اموات یکی از بهترین خیرات است که شما میتوانید به آنها هدیه کنید. این کار میتواند به روشهایی مختلف مثل تقبل هزینه تحصیل دانشآموزان و دانشجویان بیبضاعت یا پرداخت بدهی افراد نیازمند، کمک به زندانیان و خانواده آنها، خرید جهیزیه، اهدای لوازم به خیریه و مواردی از این قبیل باشد.
آیتالله بهجت در مورد خیرات برای اموات میفرمایند: همه خیراتها خوب و مناسب هستند؛ برای پیدا کردن بهترینشان در منابع دینی جستجو کنید. بهترین خیرات از نظر این فقیه بزرگوار برای اموات، صدقات، نماز، قرآن و خواندن آیه 109 سوره صافات است. آیتالله بهجت بر خیرات معنوی تاکید بیشتری داشتند زیرا این نوع خیرات در منابع دینی تاکید بیشتری بر آنها شده است.
برآورده کردن آرزوی کودکان بی سرپرست از طریق طرح درخت آرزوهای خیریه ما نیز میتواند در این موارد جای گیرد.
4- خیرات غذا

از دیگر پاسخ های خیرات چی بدم، خیرات نان، خیرات میوه، خیرات وعده های گرم و سرد غذایی به افراد کم بضاعت و ایجاد آب سرد کن های سر راهی میتوان نام برد. این کار علاوه بر ثوابی که دارد، میتواند دل افراد را شاد کند.
5- حج و زیارت
انجام حج و زیارت به نیت اموات نیز از بهترین خیرات برای اموات بوده و موجب گشایش روزی و مغفرت آنها میشود. علاوهبر این استغفار برای مرده و صدقه دادن در راه او نیز از اعمال عبادی و معنوی است که موجب شادی اموات میشود.
اثرات و ثواب خیرات برای اموات
خیرات اموات در شرایطی که قرار دارند، اثرات خوشایند فراوانی داشته و ثواب بیشماری دارد به گونهای که در روایات مختلف از حال خوش درگذشتگان پس از خیرات برای آنها مطالبی ذکر شده است.
حضرت محمد (ص) میفرمایند: هر صدقهاى که براى میّت داده مىشود، فرشتهاى آن را به مانند طبقى از نور مىگیرد و به کنار قبر مىآورد و مىگوید: «اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ یا اَهْلَ الْقُبُورِ» این هدیه را خانواده شما براى شما فرستادهاند. آنگاه آن میّت این هدیه را تحویل مى گیرد و وارد قبرش مى کند که همین سبب فراخى قبر و آسایش و آسودگى او مىگردد.
علاوهبر این از معصوم عليهالسلام نقل شده است که هرکس ثواب نمازش را برای پيامبر اکرم صلی الله عليه و آله و سلّم و اميرمؤمنان و اوصيای معصومش عليهمالسلام قرار دهد خداوند مضاعف گرداند ثواب آن نماز را چندان که از شمردنِ آن نفس منقطع گردد و پيش از آنکه لحظه واپسين زندگیاش فرا رسد به او گويند: فلانی، هديه و محبّت تو به ما رسيد و امروز روزی است که تو را پاداش دهيم و مکافات نماييم، دل خوش دار و ديدهات روشن باد در سايه آنچه خداوند برای تو آماده نموده، و گوارای تو باد نعمت و کرامتی که به سوی آن ميروی.
پس اثرات خیرات برای اموات میتواند موجب آمرزش گناهان آنها و شادی روحشان شده و اگر در سختی قرار دارند بهواسطه ثواب خیراتی که به آنها رسیده به گشایش و آسودگی دست یابند.
خیرات برای کودک فوت شده
شاید این سوال در ذهن شما نیز مطرح شده باشد که آیا خیرات برای کودک فوت شده نیز لازم است و تاثیری در شرایط و حال وی دارد یا خیر؟ بر اساس روایاتِ نقل شده، گرچه کودکان فوت شده به سبب معصومین و بیگناهی برای رهایی از عذاب دوزخ به خیرات نیاز ندارند ولی انجام کارهای نیک و خیرات به نیت آنها میتواند موجب ترفیع درجاتشان در آن دنیا باشد.
بنابراین اگر کسی برای فرزند خردسال خود که از دنیا رفته، قرآن بخواند و صدقه دهد یا هر کار خیری را به نیت وی انجام دهد، موجب بالا رفتن درجاتش خواهد شد. همانطور که برای ائمه و معصومین (ع) که پاک و بیگناه بودند، قرآن میخوانیم و صدقه و خیرات میدهیم.

زمان انجام خیرات
انجام خیرات برای اموات در هر زمان و مکانی امکانپذیر بوده و ثواب آن به دست فرد متوفی خواهد رسید ولی زمانها و مکانهایی سفارش شدهاند که ثواب خیرات و ارزش معنوی آن از سایر مواقع بیشتر است. حضرت محمد (ص) میفرمایند شبهای جمعه بهترین زمان برای دادن خیرات است.
دلیل این توصیه پیامبر در روایات دیگر ذکر شده و گفته شده که اموات در شب و روز جمعه به منزلهای خود میآیند و از بازماندگان درخواست میکنند که در راه آنها از اموالی که برایشان گذاشتهاند خیرات دهند. شبهای نیمه شعبان و قدر نیز از شبهایی معنوی و متبرک هستند که دادن صدقه و خیرات به نیت اموات بسیار ثواب دارد.
شما میتوانید برای پرداخت آنلاین به خیریه از طریق این لینک به صورت اینترنتی اقدام کنید.
مکان انجام خیرات
آیت الله سید محمد باقر بهجت (رحمه الله) از اهمیت و فضیلت انجام اعمال خیرات به نیابت از اموات در ماه مبارک رمضان سخن گفته و ذکر کردهاند که در این ماه آسمانهای عالمی به رحمت و مغفرت باز بوده و بهترین زمان برای توسل و دعا به نیابت از اموات است.
بنابراین از بهترین مکانها برای انجام خیرات در ماه رمضان و سایر ماهها میتوان به خانه سالمندان، بیمارستانها، موسسات خیریه (از جمله خیریه علی اصغر)، دارالایتام، زندانها، مساجد، زیارتگاهها و غیره اشاره کرد. همچنین این فقیه عالیقدر معتقد بودند که انجام اعمال خیرات به نیابت از سوی اموات علاوهبر فرد متوفی، برای بازماندگان نیز باارزش بوده و میتواند موجب نیکوکاری و رشد روحی فرد شود.
نتیجهگیری
در این مقاله سعی کردیم به برخی از بهترین خیرات برای اموات اشاره کنیم. نکته مهم در مورد خیرات کردن نوع خیرات، زمان و مکانی است که آن را انجام میدهیم. از نظر معصومین علیهم السلام ارزشمندترین و بهترین خیرات، خیرات معنوی و کمک به فقرا هستند.
این خیرات اگر در زمانهای خاصی نظیر شب و روزهای جمعه، ایام شهادت و ولادت معصومین علیهم السلام، ماههای رمضان، شعبان و رجب و شبهای قدر انجام شود ارزش و ثواب بیشتری برای اموات خواهند داشت.